ႏိုင္ငံေရးျပစ္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ေ၀ါဟာရ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုရန္မရွိဟု ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနက ေျဖၾကားထားေသာ္လည္း NLD အစုိးရ၏ သေဘာထား ဟုတ္၊ မဟုတ္ အေျဖအား မရရွိေသးေၾကာင္း ANP ပါတီ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေျပာၾကား
ႏိုင္ငံေရးျပစ္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ေ၀ါဟာရအဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုရန္မရွိဟု ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနက ေျဖၾကားထားေသာ္လည္း NLD အစုိးရ၏ သေဘာထား ဟုတ္၊ မဟုတ္ အေျဖအား မရရွိေသးေၾကာင္း ရခုိင္အမ်ဳိးသားပါတီ (ANP) ၀င္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေဖသန္းက ႏုိ၀င္ဘာ ၁၄ ရက္တြင္ ေျပာၾကားသည္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေဖသန္းအေနျဖင့္ ယခုအစိုးရသစ္လက္ထက္တြင္ ႏိုင္ငံေရးျပစ္မႈ၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား စသည့္ ေ၀ါဟာရမ်ားအတြက္ စကားရပ္အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုသတ္မွတ္ေပးရန္ အစီအစဥ္ ရွိ၊ မရွိကို လႊတ္ေတာ္ ပထမပုံမွန္အစည္း အေ၀းကာလျဖစ္သည့္ ဇြန္ ၂ ရက္တြင္ က်င္းပသည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း၌ ေမးခြန္းေမးျမန္းခဲ့ၿပီး ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္စိုးက အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုေပးရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးျပစ္မႈ သတ္မွတ္ေပးရန္ အစီအစဥ္မရွိေၾကာင္း ေျဖၾကားခဲ့ရာ အဆိုပါေျဖၾကားခ်က္သည္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ၏သေဘာ ဟုတ္၊ မဟုတ္ ဦးေဖသန္း၏ ထပ္ဆင့္ေမးျမန္းမႈကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္စိုးက ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးမွ တစ္ဆင့္ အစိုးရအဖြဲ႕သို႔ တင္ျပကာ ျပန္လည္ေ ေျဖၾကားေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ယခု ျပန္လည္ က်င္းပမည့္ လႊတ္ေတာ္ တတိယ ပုံမွန္အစည္းအေ၀းကာလ ေရာက္ရွိလာသည္အထိ တစ္စုံတစ္ရာ ေျဖၾကားမႈမရရွိေသးေၾကာင္း ဦးေဖသန္း၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရသည္။
သို႔ျဖစ္၍ ယခု ျပန္လည္က်င္းပမည့္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းကာလအတြင္း လႊတ္ေတာ္မွ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ အစုိးရ၏အာမခံခ်က္မ်ား၊ ကတိမ်ားႏွင့္ တာ၀န္ခံခ်က္မ်ား စိစစ္ေရးေကာ္မတီ၏ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းပါက အဆုိပါကိစၥရပ္အား ထပ္မံ ေဆြးေႏြးမည္ဟု ၎က ေျပာၾကားသည္။
“ ႏိုင္က်ဥ္းေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူ (ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္) ကုိယ္တုိင္က ေျပာခဲ့တာပဲေလ။ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသမား တစ္ေယာက္ရွိရင္ေတာင္ မ်ားေနၿပီဆုိတဲ့ ကိစၥေလ။ အဲဒီေတာ့ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ ထပ္ၿပီးေတာ့ အက်ဥ္းေထာင္ထဲ ၀င္ေနၾကတာေပါ့။ ဒီအေပၚမွာ သူအစုိးရျဖစ္လာတဲ့အခါ လုပ္ရမယ့္တာ၀န္က အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဒါကုိသူတုိ႔ဘက္ကလည္း သတိေတာ့ ရမွာပါ ဒီကိစၥေတြကုိ။ ဒါေပမဲ့ ခက္တာက လုပ္ပုိင္ခြင့္အာဏာက ျပည္ထဲေရးမွာရွိတာကုိ။ အဲဒီ ျပည္ထဲေရးတုိ႔၊ ကာကြယ္ေရးတုိ႔၊ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးသုံးပါးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း သူတို႔မွာ တုိက္တုိက္တြန္းတြန္း မရွိဘူးထင္ပါတယ္။ အမွန္က ဟုိဘက္က မသိခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနရင္ေတာ့မွ ဒီဘက္က ဒီကိစၥေတြကုိ ႏုိင္က်ဥ္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေထာင္ထဲမွာ ရွိေနတာေတြကုိ ဘယ္လုိလုပ္မယ္ဆုိတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးက ေျပာသင့္တာေပါ့ေနာ္။ သမၼတကျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ကပဲျဖစ္ျဖစ္ ေျပာသင့္တာေပါ့။ သူတုိ႔ လုပ္ပုိင္ခြင့္ မဟုတ္ဘူးဆုိၿပီး ၿငိမ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ကုိယ့္ဘက္က တာ၀န္မေက်ဘူးလုိ႔ ယူဆတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအရ ဘာပဲေျပာေျပာ ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲက သမၼတ၊ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ႀကီး ျဖစ္ေနတာကုိ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီဘက္ကလည္း ဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေမးျမန္းၿပီးေတာ့ ဖိအား တစ္စုံတစ္ရာ ေပးသင့္တာေပါ့ေနာ္။ ေျပာမယ္ဆုိရင္ ဒါေတြ လုပ္သင့္တယ္ဆုိတာမ်ဳိး အၾကံေပးတာမ်ဳိးလည္း ေျပာသင့္တာေပါ့။ မလုပ္တဲ့အပုိင္းက သူတုိ႔အပုိင္းေပါ့ေလ။ ဒါေပမဲ့ ကုိယ္ကေျပာတယ္ သတိေပးတယ္ဆုိတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးေတာ့ ကုိယ့္ဘက္က ရွိခဲ့ရမယ္ထင္တယ္ေလ။ အဲဒါမ်ဳိးေတာ့ NLD အစုိးရ လုပ္၊ မလုပ္ေတာ့ မသိဘူး။ အသံေတြကေတာ့ ႏုိင္က်ဥ္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာမွမၾကားဘူး” ဟု ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ဦးေဖသန္းက ေျပာၾကားသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ႐ံုး ၀န္ႀကီးဌာန၏ ပထမရက္ ၁၀၀ စီမံခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ႐ံုး ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြက ဇြန္ ၂၇ ရက္ထုတ္ အစိုးရသတင္းစာမ်ား၌ ေျပာၾကားရာတြင္ ႏိုင္ငံေရး ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ဥပေဒႏွင့္အညီ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈအေပၚ အေရးယူခံရမႈကိုသာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအျဖစ္ လက္ခံသည္ဟု ဆိုေသာ ထည့္သြင္းေျပာၾကားမႈအေပၚ ႏိုင္/က်ဥ္းေရးရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ေ၀ဖန္ေမးခြန္းထုတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
ထို႔အတူ အဆိုပါ သေဘာထားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ သေဘာထားဆႏၵဟု မယံုၾကည္ေၾကာင္း ႏိုင္/က်ဥ္းေရးရာ အဖြဲ႕အစည္း တာ၀န္ရွိသူမ်ားက လက္ခံထားၾကသည္။
ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္ကို ႏိုင္ငံေတာ္က သတ္မွတ္ေပးရန္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ ႏိုင္က်ဥ္းေရးရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပူးေပါင္း၍ ဇြန္ ၃၀ ရက္က အိတ္ဖြင့္ ပန္ၾကားစာတစ္ေစာင္ ေပးပို႔ထားေသာ္လည္း တစ္စုံတစ္ရာ အေၾကာင္းျပန္ၾကားမႈ မရွိေသးေၾကာင္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားအဖြဲ႕ ဦးေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္ ဦးထြန္းၾကည္က ေျပာၾကားသည္။
“အခုခ်ိန္ထိ စတက္တက္လာျခင္း ႏွစ္ႀကိမ္ေပါ့။ ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံအမိန္႔နဲ႔ ေပါ့ေလ။ ေၾကညာခ်က္ေပါ့။ ပထမေၾကညာခ်က္ကေတာ့ ၇ ရက္ ေၾကညာတယ္ ၈ ရက္မွာ လႊတ္တယ္ေလ။ ဒုတိယကေတာ့ သမၼတႀကီးရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ေပါ့။ အဲဒါကေတာ့ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔မွာေပါ့။ အဲဒီေနာက္ပုိင္း ႏုိင္က်ဥ္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔က လုံး၀၊ လုံး၀ကုိ ဘာသံမွ မၾကားရတဲ့အျပင္ကုိ အဲဒီႏွစ္ႀကိမ္စလုံးကုိ လႊတ္ေပးလုိက္တာသည္ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ရက္ ၁၀၀ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ အျမဲတမ္းအတြင္း၀န္က ဘာေျပာလဲဆုိေတာ့ သမၼတႀကီးနဲ႔ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ႏွစ္ေယာက္ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္အေပၚမွာ လႊတ္ေပးျခင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာသြားတယ္။ အႀကီးအကဲ ႏွစ္ေယာက္စလုံးကုိ ေစာ္ကားတဲ့အျပင္ သူတုိ႔ေၾကာင့္ လႊတ္ေပးခံရတဲ့ ႏုိင္က်ဥ္းေတြကုိပါ ေစာ္ကားသလုိျဖစ္တယ္ေလ။ အမွန္မွန္ကေတာ့ ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ အမိန္႔နဲ႔ လႊတ္ေပးရမယ့္ေနရာမွာ ျပည္ထဲေရး အျမဲတမ္း အတြင္း၀န္က အဲဒီလုိေျပာတာတဲ့ အခါက်ေတာ့ စဥ္းစားစရာေတြ၊ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ ေျမာက္ျမားစြာျဖစ္လာတယ္။ ဧၿပီ ၁၇ ရက္မွသည္ အခုခ်ိန္ထိကေတာ့ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အစိတ္အပုိင္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥကုိ လုံး၀ ေရငုံႏႈတ္ပိတ္ပဲ။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ကုိေတာင္မွ ျပည္ထဲေရးဒု၀န္ႀကီးက အစီအစဥ္ မရွိဘူးဆုိတဲ့အျပင္ သူလာရွင္းတာေတာင္မွ သူ႔၀န္ႀကီးကခုိင္းလုိ႔ လာေျဖရွင္းတာ။ အစုိးရသေဘာထား လုံး၀မပါဘူး။ အဲဒါကလည္း ေတာ္ေတာ္ အ႐ုပ္ဆုိး အက်ည္းတန္တယ္” ဟု ဦးထြန္းၾကည္က ေျပာၾကားသည္။
လက္ရွိတြင္ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရသည့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၉၀ ခန္႔ရွိၿပီး တရားရင္ဆုိင္ေနရသူ ၁၀၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္း ဦးထြန္းၾကည္က ေျပာၾကားသည္။
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ NLD၊ SNLD တို႔အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပါ၀င္ေသာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲက အစိုးရမဟုတ္သည့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက မည္သူမဆို၊ မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမွ်တမႈ၊ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသားအားလံုး ပါ၀င္သည့္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးတို႔အတြက္ တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္၍ျဖစ္ေစ၊ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အားေပးကူညီျခင္း၊ ပူးေပါင္းၾကံစည္ပါ၀င္ျခင္း၊ ဆက္စပ္ပတ္သက္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျပစ္မႈေၾကာင္းအရ ျဖစ္ေစ၊ တရားမေၾကာင္းအရ ျဖစ္ေစ၊ ဖမ္းဆီး၊ ထိန္းသိမ္း၊ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခံရသူမ်ားကိုလည္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေၾကာင္း အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုသတ္မွတ္ထားသည္။
ထို႔ျပင္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရျဖစ္ေစ၊ ဥပေဒ တစ္ရပ္ရပ္အရျဖစ္ေစ၊ ဖြဲ႕စည္း ေပၚေပါက္လာေသာ မ႑ိဳင္သံုးရပ္ႏွင့္ လုပ္ငန္းအဖြဲ႕မ်ား (သို႔မဟုတ္) ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕၀င္ လုပ္ငန္းအဖြဲ႕မ်ား၏ ရပ္တည္ခ်က္၊ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအေပၚ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ တစ္ဦးခ်င္းျဖစ္ေစ၊ စုေပါင္း၍ျဖစ္ေစ၊ ကန္႔ကြက္ျခင္း၊ ေဟာေျပာျခင္း၊ ေရးသားပံုႏွိပ္ ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိျခင္း၊ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ျခင္း၊ မေက်နပ္ေၾကာင္း၊ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္းကို အျခားပံုသဏၭာန္ တစ္ခုခုျဖင့္ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အားေပးကူညီျခင္း၊ ပူးေပါင္းၾကံစည္ျခင္း၊ ဆက္စပ္ ပတ္သက္ျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ ျပစ္မႈေၾကာင္းအရျဖစ္ေစ၊ တရားမေၾကာင္းအရျဖစ္ေစ၊ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ ခံရသူမ်ားကိုလည္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။